İcra ve İflas Hukuku


2004 yılında güncellenen icra ve iflas kanunu, iflas hukukunun dayanağıdır. İcra ve iflas hukuku, borçlu ile alacaklı arasındaki ilişkiyi düzenleyen hukuk dalıdır. Borçlu olan kişi borcunu zamanında ödemediğinde, kanuni yaptırımla karşılaşır. 

İcra ve iflas hukuku kapsamında amaçlanan alacaklı ile borçlu arasındaki sorunların yasal çerçevede çözülmesi ve ticari hayatın korunmasıdır. Çünkü alacak ve borç ilişkisi ticaretten kaynaklanır. 

İcra takiplerinin nasıl yapılacağı, hangi tür icra takiplerinin olduğu, haciz işlemleri ve iflas süreçleri gibi konular, icra ve iflas hukuku kapsamındadır.

İcra ve iflas hukuku aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır: 


  • İcra ve iflas kanunu kapsamında, borçluya borcunu bildiren tebligat ulaştırılır. Borçluya ulaşan tebligat aynı zamanda ödeme emridir. Yani borcun belirli bir sürede ödenmesini emreden resmi belgedir. 
  • Eğer borçlu yasal bildirimlere rağmen borcunu ödemiyorsa, icra takibi başlatılır. 
  • İcra takibi ilamlı ve ilamsız olmak üzere iki şekilde uygulanır. İlamlı icra mahkeme emriyle başlatılan icradır. İlamsız icra ise doğrudan icra dairelerine alacaklı olan kişinin başvurması ile borçlu kişiye karşı başlatılan işlemdir. İlamlı icrada alacaklı olan kişi borca dair kanıt sunmak zorunda iken, ilamsız icrada buna gerek yoktur. 
  • İlamsız icra işleminde borçlu olan kişi borca itiraz edebilir. 7 gün içerisinde hakkında icra başlatılan icra dairesine dilekçe ile başvurması yeterlidir. Böylece icra takibi durur. Alacaklı ise elindeki kanıtlarla borçluyu mahkemeye vermelidir. 
  • Eğer alacalı olan kişi ilamlı icra davasını kazanırsa, ödeme emri kesinleşir. Ancak borçlu olan kişi de icra kararına itiraz edebilir yani itiraz davası açabilir. Alacaklı olan kişi ise bu durumda itirazın iptali davası açabilir. 
  • Tüm bu dava süreçleri sonuçlanmadan borçluya icra ya da haciz işlemleri uygulanamaz. 
  • Menfi tespit davaları, icra ve iflas hukukunun birer parçasıdırlar. Bu tür davalarda borçlu olan kişi borca itiraz eder ve bunu ispatlayabilir. Borçlunun ispat için elinde belge olması gerekir. 
  • Borcunu ödeyemeyecek durumda olan gerçek ve tüzel kişiler, mahkeme yardımıyla iflasını isteyebilir. Mahkemeye iflas başvurusunda bulunabilirler. Böylece mahkeme borçlunun tüm iflas sürecini yönetir. 
  • Vergi hukuku kapsamında mükellefe vergi cezası kesilebilir. Mükellef kesilen ceza için ya vergi dairesi ile anlaşacak, ya da veri dairesini mahkemeye verecektir. Yani kesilen cezaya itiraz edecektir.
  • Aynı şekilde; bireyler, gerçek ve tüzel kişiler idari kurumların kendilerine kestikleri cezalara itiraz edebilirler. İdare hukuku kapsamında bu hakka sahiptirler.
  • Konkordato işlemi bir tür iflas ilanıdır. Gerçek ve tüzel kişiler mahkemeye başvurarak konkordato ilan edebilirler. 
  • İflas erteleme, icra ve iflas hukuku kapsamında değerlendirilir. Borçlu olan kişi bu yolla, alacaklılarından borçlarını ödemesi için süre istemektedir. Bunu da mahkeme kanalıyla gerçekleştirir. Bu durumda mahkeme alacaklılar için sıra belirleyecek ve borçları yapılandıracaktır.
  • Bireysel olarak kişiler, borçlarından kurtulmak amacıyla dava açma hakkına sahiptirler. 
  • Borçlu olan kişi borcunun olmadığını iddia edebilir. Ancak bu iddiayı delillerle desteklemek zorundadır. Bu savla mahkemeye başvurarak, borçlarından kurtulabilir. Ancak bahse konu olan borcun tamamını öncelikle ödemek zorundadır. Davayı kazandığında, ödediği miktar kendisine geri verilir. 
  • Birleşme, satın alma, iflas erteleme gibi haklar, şirketlerin iflastan kurtulmasının yasal yolları olarak görülebilir. 


İcra ve İflas Hukuku Hangi Konuları Kapsar?


İcra ve iflas hukuku aşağıdaki konuları kapsar:
 

  • Bireylerin atmadıkları imzalara ve sahip olmadıkları borçlara itiraz etmesi. 
  • Fatura, kira ve bireysel borçlar.
  • Ev ve ofislerin tahliye işlemleri.
  • İhalenin feshedilmesi.
  • İcra takibinin iptali.
  • İcra takibine yapılan itirazlar. 
  • İcra takibine yapılan itirazların kaldırılması için dava açılması. 
  • İstihkak davaları. 
  • Kıymet takdirine karşı itiraz davaları.
  • Konkordato ilan edilmesi. 
  • İflas erteleme istenmesi. 
  • Menfi tespit davaları. 
  • Ödeme emirlerine karşı yapılan itirazlar. 
  • Sıra cetvellerine karşı yapılan itirazlar. 
  • Yapılan itiraz sonrasında, sıra cetvellerinin iptal edilmesi. 


Haciz İşlem Türleri Nelerdir?

İcra ve iflas kanununda ve uygulamada görülen haciz türleri aşağıda sıralanmıştır: 


  • Kesin haciz. 
  • İlave haciz. 
  • Geçici haciz. 
  • Tamamlama haczi ve 
  • İhtiyati haciz. 

İcra ve iflas hukukunun dayanağı olan kanun mevzuatını, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.2004.pdf buradaki bağlantıdan inceleyebilirsiniz.